گذر اپیدمیولوژیک بیماری ها به دنبال کنترل بیماری های واگیر و اهمیت ویژه بیماری های سرطانی در قرن حاضر و لزوم پیشگیری و کنترل آن ها به عنوان یکی از معضلات بهداشتی ،درمانی که بار اقتصادی ،اجتماعی و روانی زیادی را بر جامعه تحمیل می کند ، همچنین موفقیت های حاصل از ادغام برنامه پیشگیری و کنترل بیماری های سرطانی در سیستم بهداشتی ،درمانی که نتیجه تلاش های گروه کثیری از خدمت گذاران بهداشت کشور میسر شده است ،رسالت و مسئولیت سنگینی بر دوش کارکنان بهداشتی کشور گذاشته است.

شیوه جدید زندگی ،افزایش مصرف دخانیات و افزایش سن با توجه به کنترل بیماری های عفونی ، در روند افزایش بروز سرطان ها موثر می باشد. بر طبق آمار سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۰۰ میلادی ، ۶ میلیون مرگ در اثر سرطان ، ۱۰ میلیون مورد جدید و ۲۲ میلیون نفر بیمار سرطانی گزارش شده است.
پیش بینی می شود تا سال۲۰۲۰ میلادی موارد جدید بیماران سرطانی به ۱۵ میلیون نفر بالغ گردد.
سرطان ها ، هر سال ۱۰ میلیون نفر را به کام مرگ فرو می برند و با این میزان ۶/۱۲ % کل مرگ و میر را به خود اختصاص می دهند.
باتوجه به ، آمار گفته شده، سرطان یک معضل بهداشتی مهم جامعه است. این آمار کاهش می یابد ،اگر ما به عنوان متولیان پیش گیری از سرطان بتوانیم عملکرد مناسب تری داشته باشیم و با راهبردهای مناسب و مقرون به صرفه در راه پیشگیری و درمان سرطان قدم برداریم.
سرطان یا  Cancer عنوانی است که به انواع مختلفی از بیماریها ( شامل بیش از ۲۰۰ نوع بیماری ) اطلاق می شود که حاصل رشد و تکثیر بی رویه و بی برنامه سلول های بدن می باشد که تحت تاثیر عوامل مختلف محیطی و ژنتیکی ایجاد شده و با علائم و شکایت های جسمی متعدد همراه است.
براساس آخرین بررسی های آماری و اپیدمیولوژیک در ایران ، بعد از بیماری های قلبی ، عروقی و حوادث ، سرطان ها سومین عامل مرگ و میر به حساب می آیند .

برنامه ثبت سرطان:
زیر بنای برنامه‌ریزی کنترل سرطان‌ها (پیشگیری، غربالگری، درمان به موقع و خدمات تسکینی) نظام جمع آوری، ثبت و تحلیل اطلاعات موارد جدید سرطانی است. تجزیه وتحلیل این داده‌ها  و گزارش آنها به مسئولان و مجامع علمی و تحقیقاتی روشنگر نحوه بروز و روند کلی بیماری و انواع خاص آن در سطح جامعه و یا مناطق خاص جغرافیایی مورد نظر خواهد بود. نظام ثبت سرطان، ابزار اصلی مدیریت و کنترل سرطان‌ها است و این منبع اطلاعاتی مهم نه تنها برای مطالعات اپیدمیولوژیک این بیماری بلکه برای برنامه‌ریزی و پیش بینی وقایع، سنجش درستی تحقیقات و تاثیر مداخلات مورد نیاز است. به عبارت دیگر برنامه‌های مورد نیاز غربالگری و ارزیابی کارآیی برنامه‌های تحقیقاتی و پیشگیری با استفاده از داده‌های بانک اطلاعاتی ثبت سرطان مقدور خواهد بود. در نتیجه بی هیچ ابهامی‌‌ بدون داشتن یک نظام ثبت سرطان، خدمات کنترلی به مثابه پرتاب تیری در تاریکی است .
لازم به ذکر است که نظام ثبت سرطان یک نظام منسجم است که تنها زمانی می‌تواند موثر واقع گردد که بطور مستمر چگونگی بروز سرطان را در کشور گزارش نماید و بعلاوه با وجود نظام مستمر ثبت سرطان، ارزیابی و بررسی چگونگی تاثیر مداخلات طبیعی و برنامه‌ریزی شده امکان‌پذیرخواهد شد. مجموع موارد مورد اشاره شده، اهمیت و ضرورت وجود این نظام را بطور موکد بازگو می نماید .
 
روش‌های ثبت سرطان :
نظام‌های ثبت سرطان ( Cancer Registries ) به اشکال مختلف از جمله به طرق زیر دیده می‌شوند:

·ثبت سرطان مبتنی بر پاتولوژی   Pathologic base Cancer Registry
·ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت   Population based Cancer Registry
·ثبت سرطان مبتنی بر بیمارستان   Hospital  based Cancer Registry

 
 درباره ی برنامه ثبت سرطان بیش تر بدانیم: 

ردیف	عنوان	دانلود
۱	دستورالعمل اجرایی ثبت و گزارش موارد سرطانی
۲	فرم ها
۳	ICDO
۴	مطالب آموزشی جهت پیشگیری از سرطان